Giriş

Pruritus ve prurigo nodülaris olgularının %30’unda Hodgkin lenfoma saptandığı bildirilmektedir (1,2). Hodgkin lenfomayla ilgili yayınlar olmasına rağmen (2,3) non-Hodgkin lenfoma ile ilişkisi ise daha nadir bildirilmiştir. Non-Hodgkin lenfomalı hastaların %1-3’ünde pruritus gelişebildiği bilinmektedir (4). Egzama ise, paraneoplastik dermatozlar arasında yer almamasına rağmen nadiren dirençli egzamalı olgularda altta yatan malignite saptanabilmektedir (1). Bazı olgularda ise prurigo nodülaris ve egzama plakları, lenfomalı hastalarda aynı zamanda tespit edilebilmektedir (4). Bizim olgumuzda diffüz büyük hücreli non-Hodgkin lenfomaya eşlik eden spongiotik egzama ve prurigo nodülaris lezyonları bir arada bulunmakta idi. Olgumuz, egzamanın malignite ile ilişkili olabilmesi ve prurigo nodülaris ile egzamanın sık gördüğümüz Hodgkin lenfoması ile değil, non-Hodgkin lenfoması ile ilişkili olması yönüyle sunulmaktadır.

Olgu Sunumu

Yirmi üç yaşında erkek hasta yaklaşık iki yıldan beri mevcut olan tüm vücutta kaşıntı, kızarıklık ve kabarıklıklar şikayetiyle başvurdu. Hasta daha önce farklı merkezlerde topikal tedaviler ve fototerapi görmüş ama yanıt alınamamıştı. Son bir yıl içerisinde lezyonları daha da artan hastanın gece terlemesi şikayeti de başlamıştı. Dermatolojik muayenede, abdominal alanda egzamatize plaklar ve özellikle ellerin kolay ulaşabileceği yerlerde üzeri ekskoriye papülonodüler lezyonlar görüldü (Resim 1). Bilateral aksiller alanda eritrazma, plantar alanlarda ise mozaik verruka vulgarisi saptandı.

Fizik muayenede, supraklavikular ve servikal alanda palpe edilebilen multipl sayıda lenfadenopati (LAP) saptandı. Hastanın abdominal bölgesinde bulunan egzamatize plaklardan mikozis fungoides ve egzama ön tanıları ile alınan biyopsi sonucu spongiotik dermatitle uyumlu geldi. Nodüler lezyonlardan alınan ikinci biyopsi sonucu ise prurigo nodülaris olarak yorumlandı (Resim 2). Egzama açısından yapılan yama testi negatif idi. Öyküde herhangi bir allerjenle temas saptanmadı. Laboratuvar tetkiklerinde, aspartam transaminaz, alanin transaminaz, gamma-glutamil transferaz, laktat dehidrogenaz, CA 15-3, CA 19-9, eozinofil ve total immünoglobulin E (IgE) yüksekliği saptandı. Batın ultrasonunda hepatosplenomegali ve yumuşak doku ultrasonunda servikal, aksiller, inguinal bölgede multipl sayıda LAP görüldü. Hastadan alınan lenf bezi ve kemik iliği biyopsi sonucu diffüz büyük B hücreli non-Hodgkin lenfoma ile uyumlu geldi. Topikal kortikosteroid ve sistemik antihistaminik tedavisine dirençli olan hastanın altı kür kemoterapi aldıktan sonra kaşıntı ve lezyonlarında tam gerileme saptandı ve hastanın iki yıllık izlem sırasında deri lezyonlarında nüks görülmedi (Resim 3).

Hastanın olgu sunumu hazırlanmak üzere onayı alınmıştır.

Tartışma

Olgumuz pruritus, prurigo nodülaris ve egzama lezyonlarıyla başvurmuş ve yapılan tetkiklerinde non-Hodgkin lenfoma saptanmıştır. Pruritus ve prurigo nodülaris olgularının %30’unun Hodgkin lenfoma ile ilişkili olabileceği bilinmektedir (1,2). Non-Hodgkin lenfoma ile ilişkisi de nadiren olgu bildirileri şeklinde bulunmaktadır (4-6). Non-Hodgkin lenfomaya %1-3 oranında pruritus eşlik edebilmektedir (6).

Olgumuzda prurigo nodülaris ve egzama plakları Hodgkin lenfoması ile değil, daha nadir olan non-Hodgkin lenfoma ile ilişkilidir. Diğer ilginç tarafı ise, egzamanın lenfoma ile ilişkili olmasıdır. Egzama paraneoplastik dermatozlar içerisinde yer almamasına rağmen literatürlerde geleneksel tedavilere dirençli egzama olgularında malignite ile ilişki saptanmıştır (4,5). Bir olguda üç yıldır devam eden egzama ile diffüz büyük B hücreli lenfoma birlikteliği bildirilmiştir. Kemoterapi tedavisi sonrası hastanın lenfoması remisyona girdikten sonra egzama şikayetleri gerilemiştir (5).

Seksen bir yaşında başka bir olguda ise, nummular egzama ile anaplastik büyük hücreli non-Hodgkin lenfoma birlikteliği saptanmıştır (4).

Retrospektif bir çalışmada, 88 Hodgkin lenfomalı hastanın 47’sinde lenfoma ile ilişkili paraneoplastik dermatoz gelişmiştir. Bu dermatozlardan en sık görülenler (47 hastadan 18’inde) egzama, pruritus ve prurigo nodülaris olarak bildirilmektedir. Bazı olgularda ise bizim olgumuzdaki gibi prurigo nodülaris ve egzama benzeri lezyonlar birlikte görülmüştür (1,5). Histopatolojik olarak psoriaziform ve spongiotik, klinik olarak ise en sık asteatotik egzama (AE) olduğu bildirilmiştir (3,7). Bir çalışmada altmış sekiz AE tanılı hastanın otuz ikisinde lezyonların malignite ile ilişkili olduğu saptanmıştır (7). Bu maligniteler solid organ tümörü, hematolojik malignite (lenfoma) olarak sıralanmıştır. Lenfomaya sekonder AE gelişen olgularda lezyonların generalize olması, eritroderminin görülebilmesi ve konvansiyonel tedavilere dirençli olması ortak özelliklerdir.

Hastamızda egzamanın etiyolojisine yönelik yapılan tetkiklerde atopi, kontakt allerjenler saptanmamıştır. Total IgE yüksekliği lenfoma ile ilişkili olabilmektedir (3,8). Atopi özelliği tariflemeyen hastanın total IgE yüksekliği lenfoma ile ilişkilendirildi. Total IgE yüksekliğine sebep olabilecek diğer nedenler olan paraziter enfeksiyonlar ve bağ dokusu hastalıkları olgumuzda saptanmamıştır.

Egzama paraneoplastik dermatozlar içerisinde incelenmiyor olsa da literatürde olgu sunuları şeklinde egzama ve malignite, özellikle lenfoma birlikteliğini gösteren yayınlar bulunmaktadır. Bu nedenle geleneksel tedavilere dirençli ve etiyolojisi bulunamayan egzama olgularında akla paraneoplastik olabileceği gelmeli ve hastalar malignite yönünden, özellikle lenfoma açısından incelenmelidirler.

Olgumuzda, egzama ve prurigo nodülaris tanısı sonrası non-Hodgkin lenfoma saptanmış ve kemoterapi sonrası lezyonlar gerilemiştir.

Etik

Hasta Onayı: Alındı.

Hakem Değerlendirmesi: Editörler kurulu tarafından değerlendirilmiştir.

Yazarlık Katkıları

Cerrahi ve Medikal Uygulama: M.I., Konsept: M.I., İ.E., Dizayn: M.I., İ.E., B.Y., Veri Toplama veya İşleme: M.I., Analiz veya Yorumlama: M.I., I.E., B.Y., Literatür Arama: M.I., Yazan: M.I.

Çıkar Çatışması: Yazarlar tarafından çıkar çatışması bildirilmemiştir.

Finansal Destek: Yazarlar tarafından finansal destek almadıkları bildirilmiştir.